Touriga Franca - wszechstronna odmiana

Co to jest Touriga Franca? 

Touriga Franca jest bardzo ważną odmianą winorośli w produkcji Porto, a także wśród wytrawnych czerwonych win w Portugalskim regionie Douro. Jest mniej prestiżowym szczepem niż Touriga Nacional, aczkolwiek szczepem sadzonym częściej. Różni się od tego szczepu swoim aromatem i kolorem, ponieważ posiada intensywniejszy aromat, a także jaśniejszy odcień. Pochodzenie nie jest do końca znane, ale wiadomo, że jego nazwa wprowadza w błąd i Touriga Franca nie jest francuskim szczepem, a jego obfite plony sprawiły, że jest bardzo lubianym i integralnym składnikiem wina Douro. Touriga Franca jest zdecydowanie lżejsza i bardziej perfumowana niż Touriga Nacional, co dodaje zdecydowanie większej finezji do wina. Touriga Franca została opisana przez Janciisa Robinsona jako „Cabernet Franc to Cabernet Sauvignon". Jest to krzyżówka dwóch innych rodziwmych winorośli pochodzących z Portugalii, czyli Mourisco Tinto i Touriga Nacional. Touiga Franca jest bardzo podobna do Touriga Nacional, aczkolwiek wymagająca trudnych warunków, tak aby zachować wigor podczas pokonywania stromych i suchych zboczy Douro. Najczęściej jest prawiany nisko nad ziemią pod Royat, a plony są średnie i tylko 1,5 kg winorośli.  

Skąd jest Touriga Franca? 

Touriga Nacional była entuzjastyczne opisywana już w XIII wieku. Prawdopodobnie pochodzi z portugalskiego regionu Dao, a tam są najbardziej zróżnicowane krzewy pod względem fenotypu, czyli wzoru. Już pod koniec XIX wieku niemal zmonopolizowano winnice z gronami o ciemnej skórce w regionie. Udział winorośli spadł w 1986 do 5%, co przypisywano niską plenność. W tym samym czasie naukowcy podjęli próby zainteresowania i odnowienia Touriga, a także zaproponowali nowe sposoby zaradzenia mankamentom, które okazały się bardzo skuteczne. Badania DNA już na początku XXI wieku ustalono, że Touriga Franca jest bardzo popularna w regionie Douro i okazało się, że jest krzyżówką Touriga Nacional ze szczepem Marufo. Na badaniach stwierdzono, iż posiada również bliskie pokrewieństwo między Touriga Nacional, a szczepem Tinta Barroca. Znalazły się także inne spokrewnione odmiany: Touriga Fema i Rufete. A. J. Antcliff w 1965 roku z Tourigi Nacional i Sultanive wyhodował odmianę Tarrango, która uprawiana była na ograniczoną skalę w Australii.

Charakterystyka odmiany 

Jest to czerwony szczep zwany Touriga Francesa do 2001 roku. Używany jest przy produkcji wina Porto i jest to jeden z pięciu oficjalnie rekomendowanych winorośli. Owoce szczepu są bardzo aromatyczne, a kolor bardzo bogaty w taniny. Szczep nie jest tak wysokiej jakości jak Touriga Nacional, czy nawet Tinta Roriz, ale jego niepodważalną zaletą są bardzo mocne akcenty morwy i róży, a one zawsze dodawać będą egotycznych klimatów. Jest to szczep o bardzo sporej wydajności, ale jednak potrzebuje dużo ciepła, tak aby dojrzeć odpowiednio. Można go znaleźć również na północ od Douro, w takim regionie jak Tras-os-Montes. Krzewy natomiast są bardzo odporne, plenne i rosną bujnie w twardej skórce. Jest bardzo mały udział soku w jagodach a zapewnia bardzo skoncentrowany smak oraz aromat, a także wysoką zawartość garbników. Hodowcy uwielbiają Touriga Franca, ponieważ jest bardzo łatwa w uprawie, a także odporna i niezawodna dla dobrych zbiorów. Wykazana jest bardzo delikatnym, ale i intensywnym aromacie z lekkimi nutami owoców i kwiatów z czarnej jagody, wraz z połączeniem dużej ilości ciała i głębokimi pigmentami. Jest to jednak jedna z głównych odmian stosowanych w mieszankach Porto, ale także z innymi cenionymi odmianami Douro, takimi jak Tinta Roriz i Touriga Nacional, a ich coraz więcej znajduje się w Alentejo, Tejo, Beiras, a także w okolicach Lizbony.

Rozpowszechnienia odmiany 

Ta odmiana na większą skalę uprawiana jest tylko w kraju z którego pochodzi. W 2010 w Portugalii było obsadzonych szczepem 7268 ha winnic, z czego na region Douro przypadło aż 1440 ha. Ten obszar upraw znacząco wzrósł i objął tereny w południowej części kraju, a nawet Algarvel. Tourige Nacional zaczęto już sadzić w sąsiedniej Hiszpanii, czyli Priorat. Swoją popularność zyskała również w winnicach Nowego Świata, czyli takich jak: australijskich, południowoafrykańskich, a także Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii oraz Argentynie i Brazylii. W Stanach Zjednoczonych regulacje prawne nie rozróżniają szczepów Touriga Nacional i Touriga Franca. Największe uprawy tego szczepu leżą w dolinie rzeki San Joaquin w Kalifornii. Australijscy winiarze używają nazwy po prostu Touriga, przy czym w większości przypadków chodzi o odmianę Touriga Nacional. W 2008 roku w RPA zarejestrowano aż 87 ha winnic, które były obsadzone szczepem, głównie w Karru. W wymienionych krajach powstały wina stołowe z owoców Touriga, ale także wzmacniane wina w stylu Porto. W Stanach zjednoczonych dla takich win stosuje się nazwę Port i jest to jak najbardziej zgodne z tamtejszym prawem.

Z czym podajemy Tourigę? 

W Portugalii nie ma wielu czystych win Touriga Franca. Dania z czerwonego mięsa, takie jak grillowana lub nawet pieczona jagnięcina, steki, a szczególnie te bardziej rustykalne, czyli np. hangar lub flanka, bardzo dobrze komponują się z tą odmianą winorośli. Dodawanie pikantnego piri piri , który jest często spotykany w Portugalii ze względu na jego związki z Afryką, a nawet modnego i smacznego sosu chimichurri który jest bardzo przyjazny dla wołowiny, salsy z oliwy z oliwek, oregano, szalotki, a także odrobiny czosnku aby mieć swoją magiczną parę. Touriga Franca bardzo dobrze radzi sobie także ze smakami dziczyzny, czyli schab oraz z różnymi potrawami z grzybów np. morele, porcini lub nawet chińska czerń. Kiełbasy i szaszłyki warzywne są to również dobre opcje, które świetnie pasują do tego szczepu.

Podsumowanie 

Wiemy już skąd pochodzi, jaki ma swój charakterystyczny smak i zapach, oraz do czego najlepiej podawać, a teraz jakie wina możemy podawać przy rodzinnym stole, czy też na spotkaniach z bliskimi? Zacznijmy od tego, że wiemy już, że Touriga Franca pochodzi od Touriga Nacional, a ten szczep jest najlepszym z podstawowych odmian. Wino Tons de Duorum Douro D.O.C 2015 jest wino portugalskie, które już jest klasą samą w sobie. Jest o mocnej budowie z wielkim bogactwem aromatów. Jej intensywnie dojrzałe ciemne owoce, czyli porzeczka i śliwka, a także aromaty beczkowe, czyli wanilia, cedr są to znaki rozpoznawcze tego wina. Jego kwasowość jest bardzo dobrze wyważona a dojrzałość taniny powoduje, że jest miękka i tworzy elegancką końcówkę. Jest to wyjątkowe wino z Doliny Douro Magazyn, które zostało wyróżnione w 2009 roku w kategorii „Jakość i cena".