Sycylia

Sycylia i wina 

Sycylia, czyli ojczyzna włoskiego winiarstwa, jest jednym z miejsc w całej Italii, gdzie zaczęto najwcześniej uprawiać winorośl. Największa wyspa na Morzu Śródziemnym, obdarzona wieloma kulturami i cywilizacjami, które wywarły znaczący wpływ na produkcję wina w tym regionie. Archeolodzy ustalili, że Sycylia jest jednym z pierwszych regionów włoskich, w który poznał kulturę uprawiania winogron i produkcji wina. Historia sycylijskiego wina mówi, że W okolicach Agrigento, Katanii czy Paterno znaleziono skamieniałości krzewów winogron z XVII wieku p.n.e. lecz produkcja wina rozpoczęła się z przybyciem Greków na Sycylię w VII wieku p.n.e. Samo Imperium Rzymskie eksportowało wina z Sycylii na cały świat, gościły one na stołach arystokratów z całego świata. Znane i cenione były wina Potulanum, Tauromenitanum i Haluntium. Następnie nastąpił okres dominacji arabskiej, co zaprzestało produkcje wina, chociaż to właśnie Arabowie rozpoczęli produkować na Sycylii słodkie wino Zibibbo. Od XII wieku wina sycylijskie były uznawane za wysokoprocentowe i przez to były używane do produkcji win słabszych przez tzw. cięcie, a ta praktyka stosowana jest do dzisiaj we Francji. Wniosek nasuwał się jeden, Sycylijczycy nie umieli produkować dobrego wina, opierali się na produkcji lokalnej do szybkiego spożycia. Głównymi producentami byli zakonnicy i rolnicy produkujący wina na własny użytek. Przełom nastąpił w roku 1774, kiedy to amerykański kupiec John Woodhouse miał niesamowite przeczucie „wymyślił" wino Marsala. Niektóre źródła mówią, że zrobił to całkiem przypadkiem. Wraz ze znanym na całym świecie sycylijskim winem Marsala zaczęła się fortuna winnic Florio, Ingham, Aumale, Rallo, Arini, Salaparuta, Amodeo, Pellegrino. Wtedy to winobranie stało się ogromnym świętem, znane sycylijskie tańce i pieśni folklorystyczne wywodzą się głównie z tego okresu. Coroczne winobranie było okazją do zabawy i tańca. Mimo wszystko nie zmienia to faktu, że Sycylijczycy nie mieli daru do produkcji wina, stawiając głównie na ilość, a nie jakość. Dopiero pod koniec XX wieku mentalność producentów zaczęła się zmieniać, to nowe pokolenie postawiło na jakość produkowanego wina. Aktualnie wina z Sycylii są cenione na całym świecie a wina z winnic na Etnie serwowane są w najlepszych restauracjach na świecie.

Dowodem tej pozytywnej zmiany są przyznane w 2015 roku Oscary dla dwóch win sycylijskich (białe Contea di Sclafani Chardonnay z 2012 r. z winnicy Tasca D`Almerita oraz Rose brut z 2011 r. z Terazze dell`Etna). Jednak najbardziej prestiżowym rankingiem jest przyznawanie od 1 do 3 kieliszków w klasyfikacji Gambero Rosso. W 2016 roku wina sycylijskie otrzymywały

„3 kieliszki", 20 najlepszych z nich:

• Cerasuolo di Vittoria`13 – winnica Planeta
• Cerasuolo di Vittoria`11 – winnica Feudi del Pisciotto
• Contea di Sclafani Riserva Del Conte`10 – winnica Tasca d`Almerita
• Etna Bianco a`Puddara `13 – winnica Tenuta di Fessina
• Etna Rosso Arcuria`13 – winnica Geraci
• Etna Rosso Calderrara Sottana`13- winnica Tenuta delle Tere Nere
• Etna Rosso San Lorenzo`13 -winnica Girolamo russo
• Etna Rosso V.Barbagalli`12 – winnica Pietradolce
• Etna Rosso Zottorinotto Ris.`11 – winnica Cottanera
• Faro `13 – winnica Le Casematte
• Harmonium`13 – winnice Firriato
• Lorlando`14 – winnice Alliata
• Marsala Sup. Semisecco targa 1840 `04 – winnice Florio
• Sicilia Bianco Maggiore`14 – winnice Rallo
• Sicilia Deliella`13 – winnica Feudo Principe Buttera
• Sicilia Nero d`Avola SAaia`13 – winnice Feudo Maccari
• Sicilia Noa`13 – winnice Cusumano
• Sicilia Rosso Ramione`13 – winnica Baglio di pianetto
• Tancredi`11 – winnica Donnafugata
• Timperosse mandrarossa`14 – winnice Settesoli

Uprawy winorośli na Sycylii 

Dzięki klimatowi jaki panuje na wyspie choroby niechętnie atakują winorośl i ograniczenie stosowania środków ochrony roślin przychodzi tu naturalnie. Klimat sprzyja ekologicznym uprawom, bez ryzyka można tu ograniczyć opryski. Jednak winiarze sycylijscy są otwarci na nowe metody upraw, dzięki temu mogli wznieść się na nowy poziom i wyprowadzić sycylijskie wina z cienia. Do lat 90 XX wieku większość była po prostu eksportowana bez butelkowania i wykorzystywana do wyrobu niskiej jakości wina w innych częściach Włoch i innych części Europy. Tak jak wspomniałem, dopiero po koniec XX wieku wszystko się zmieniło, użycie starych, lokalnych szczepów zakorzeniona tradycja, przy jednoczesnej otwartości na nowoczesne technologie zmieniły wszystko. Ogromny wpływ na wina z Sycylii ma nasłonecznienie, sycylijskie wina charakteryzują się mocnym smakiem, ale też dużą zawartością alkoholu, co jest wynikiem wspomnianego wyżej nasłonecznieni i względnie dużych wysokości. Produkcja wina na Sycylii stanowi 14% ogólnej produkcji win włoskich, na wyspie znajduje się więcej winnic niż jakikolwiek inny włoski region. O rosnącym statusie Sycylii wśród włoskich regionów winnych świadczy, między innymi, niedawne podniesienie do poziomu DOCG apelacji Cerasuolo di Vittoria, w której powstaje jasne, ale mocne wino czerwone, wytwarzane z winorośli odmiany Nero d'Avola. Sycylia posiada 23 strefy produkcji win klasy DOC i 1 strefę klasy DOCG.

Szczepy sycylijskie 

Sycylia może się pochwalić jedną apelacją DOCG: Cerasuolo di Vittoria. Pozostałe sycylijskie apelacje posiadają status DOC. Warto wymienić kilka najważniejszych z nich np. Etna, Faro, Sicilia, Noto, Marsala, Siracusa, Menfi, Mamertino (Mamertino di Milazzo), Malvasia delle Lipari, Moscato di Pantelleria, Eloro, Alcamo, Riesi, Contea di Sclafani. Na Sycylii oprócz lokalnych winogron jest dużo międzynarodowych. Z czerwonych warto wymienić Nero d'Avola, Nerello Mascalese, Frappato, Nerello Cappuccio, Perricone, Nocera, Syrah, Merlot, Cabernet Sauvignon. Z białych warto zapamiętać Grillo, Catarratto, Inzolia, Grecanico, Carricante. Uprawia się też m. in. Moscato Bianco, Muscat Aleksandryjski ( Zibibbo ), Chardonnay, Sauvignon Blanc.

Najbardziej znane z Sycylii 

Marsala to oczywiście najsłynniejsza marka sycylijska. Wzmacniane wino, produkowane na zachodniej części wyspy, w prowincji Trapani. Kiedyś używane głównie w kuchni, aktualnie zdobywa również fanów wśród wielbicieli win wzmacnianych. Białe marsale produkowane są przede wszystkim z winogron odmian grillo, catarratto bianco, a także inzolia, damaschino i innych. Czerwone marsale mogą zawierać do 30% winogron o jasnej skórce. Wino jest wzmacniane przez dodatek spirytusu winnego, a w razie potrzeby dosładzane koncentratem winogronowym. Wyróżnia się następujące rodzaje marsali:

• fine starzona do roku
• superiore, starzona co najmniej dwa lata
• superiore riserva, starzona co najmniej cztery lata
• vergine albo soleras, starzona co najmniej pięć lat
• vergine stravecchio albo vergine riserva, starzona co najmniej dziesięć lat

Marsale dzielą się na te tańsze idealnie nadają się do gotowania, oraz te droższe które nie potrzebują żadnego towarzystwa by się nimi delektować. 

Smak sycylijkiego wina 

Dzięki śródziemnomorskiemu klimatowi wina czerwone są bardzo bogate, ciężkie, o dużej zawartości alkoholu, z nutami owoców i ziół. Z drugiej strony są wina produkowane na wysokościach (od 400 nawet do 1200 m na Etnie), mają one wyższą kwasowość mocniejsze garbniki i przypominają wina z chłodniejszych regionów. Natomiast wina białe są lekkie i kwaskowate z nutami cytrusów i owoców egzotycznych. Chociaż takie wina jak Grillo, Chardonnay czy Viognier dają wina mocniej zbudowane, bogate, wręcz tłuste.