Chenin Blanc

O szczepie chenin blanc 

Chenin blanc, zwany również jako chenin, jest białą odmianą winorośli i zalicza się do niewielkiej grupy "odmian szlachetnych". Mówi się o nim, że jest jak odmiana kameleon. Szczep ten jest wszechstronny, daje wina zarówno bardzo słodkie jak i takie o wysokiej kwasowości, które sprawdzają się w upalne dni. Nadaje się również do wyrobu win musujących, a w niektórych regionach szczep ten jest sprzedawany jako winogrona deserowe. Odmiana ta jest uprawiana we Francji od IX wieku, a w Republice Południowej Afryki jest najpopularniejszą z białych odmian znaną pod nazwą steen oraz stein.

Znaczenie nazwy szczepu

Chenin blanc ma swoją ojczyznę w francuskiej Dolinie Loary, gdzie o jego uprawie można było usłyszeć już w IX wieku. Podobno jednym z jego przodków jest Traminer, ojciec odmian: Sauvignon Blanc czy Cabernet Sauvignon. Od XV wieku chenin, jednak pod nazwą Plant d'Anjou, był przeznaczony na dużą skalę w Turenii, a około 150 lat później Rabelais w Gargantui oraz Pantagruelu używał nazwy, pod którą znamy ten szczep teraz, pochodzącą od opactwa Montchenin. Pod nazwą steen oraz stein zaczął pojawiać się w Republice Południowej Afryki, gdzie teraz znajduje się jego największy areał upraw.

Krótka historia chenin 

Szczep ten pochodzi z dawnej Andegawenii w dolinie Loary, był tam znany podobno już od IX wieku, a różne źródła potwierdzają, że występował tam już od 1496 roku. Jego rodowód jest naprawdę zadziwiający, już w XV wieku chenin był przeznaczony do produkcji na dużą skalę w Turenii, jednakże pod nazwą Plant d'Anjou. Badania DNA, które przeprowadził dr. José Vouillamoz dowiodły, że jednym z rodziców jest traminer, jednak pochodzenie drugiego jest nadal nieznane, co oznacza, że chenin jest bliskim kuzynem wielu czołowych francuskich szczepów takich jak sauvignon blanc, cabernet sauvignon i colombard.

Charakterystyka szczepu 

Chenin blanc jest bardzo plastyczną odmianą, może dać wina od wytrawnych po nad wyraz słodkie, jak i musujące, gdzie przypomina rieslinga, ponieważ ma specyficzną podatność na szlachetną pleśń (botrytis). Wspólnymi cechami wszystkich win z tego szczepu są: wysoka kwasowość, żywność, elegancja oraz potencjał do dojrzewania, który sięga dziesięcioleci. Chenin całkiem dobrze znosi beczkę, szczególnie używaną; również coraz częściej używana maceracja na skórkach, dodaje mu złożoności i wzbogaca o polifenole. Zazwyczaj ta odmiana występuje w pojedynkę, przeważnie w Republice Południowej Afryki i Dolinie Loary, jednak poza nimi najczęściej trafia do mieszanek z chardonnay, sémillon oraz colombard. W Langwedocji ważnym partnerem okazał się również rodzinny szczep mauzac. Chenin pączkuje szybko, więc jest niestety podatny na wiosenne przymrozki, choć same krzewy są dość odporne na mróz ale pod warunkiem dobrego zdrewnienia. Stożek wzrostu cechuje się jasnozielonym kolorem, jest owłosiony oraz odkryty i posiada karminowy nalot. Młode liście są żółtozielone z brązowymi plamami antocyjanowymi oraz widoczny jest na nich meszek. Później już dojrzałe liście są średniej wielkości, zaokrąglone, pięcioklapowe, tępo ząbkowane w widocznie żywym zielonym kolorze. Grona są gęste, średniej wielkości, jednak często posiada mniejsze poboczne grona. Owoce są owalne lub okrągłe, a ich skórka jest dość cienka, ale też sprężysta. Uprawa tego szczepu jest dość trudna, ale odmiana łatwo dostosowuje się do różnych warunków klimatycznych. Chenin jest niestety podatny na mączniaka prawdziwego, rzekomego oraz szarą pleśń. Zaliczamy go do odmian wczesnych, ponieważ wznosi pąki dość we wczesnym okresie wegetacji i dojrzewa dojrzewa 12-15 dni po gutedel.

Smak i aromat 

Wina z tego szczepu nie należą do nadzwyczajnie aromatycznych, ale przy odpowiedniej dojrzałości owocu może dawać specyficzne wachlarze aromatów. Dominują tutaj nuty od jabłek, pigwy, gruszki i brzoskwini do ananasa, mango, marakui i melona, jednak można spotkać też aromaty miodu, kwiatu jabłoni, karmelu oraz kandyzowanych owoców. Zdarza się również, że aromaty beczkowe też odgrywają swoją rolę. Przy cieplejszym klimacie mogą też dochodzić do głosu owoce tropikalne, co jest wynikiem praktykowanej tam chłodnej fermentacji. Szczep ten jest bardzo uniwersalny jeśli chodzi o towarzystwo przy stole, w wytrawnym i kwaskowatym wydaniu idealnie sprawdza się do dań słodkich oraz kuchni azjatyckiej, słodko-kwaśniej. Słodsze chenin, bardziej potężne świetnie pasuje do wieprzowiny i drobiu. Szczególnie indyk w połączeniu z afrykańskim steen, może wydawać się doskonały. Równie dobrze sprawdzą się teryny, halibut oraz wędzony łosoś, do tego nie powinno zabraknąć dojrzewających serów takich jak: brie, gruyere i cheddar. Wyjątkowo, w przeciwieństwie do większości win, chenin blanc toleruje korzenne i ziołowe przyprawy o intensywnych aromatach: kolendra, cynamon, majeranek, kozieradka, kurkuma, estragon, imbir, goździki oraz ziele angielskie. Wegetarianie też znajdą dla siebie dobre połączenie razem z: szalotką, szczypiorkiem, kapustą, marchewką, kalafiorem, boczniakiem, gruszką, pigwą i jabłkiem. 

Miejsca upraw chenin blanc 

Największy areał upraw chenin blanc (lokalnie znany pod nazwą steen) posiada Republika Południowej Afryki, gdzie uprawia się ten szczep od 1652 roku, a obecnie na powierzchnia jego uprawy wynosi 19 161 ha. We Francji chenin, głównie w Dolinie Loary ale również w Langwedocji, na Korsyce i w Sud-Ouest, powierzchnia wynosi 9825 ha. Kalifornia również ma niemały wkład w jego uprawę, jest to 3840 ha. Występuje on również w Nowej Zelandii – około 100 ha, Australii – 684 ha oraz Ameryce Południowej – 3030 ha.