Petit manseng – nieznana francuska odmiana

Owoce petit manseng 

Petit manseng jest to szczep winny, który przynależy do niewielkiej rodziny winogron manseng. Odmiana ta posiada charakterystyczne owoce, które wyróżniają się posiadaniem niezwykle grubej skórki, co jest dość rzadką cechą wśród winogron. Wyróżnia się on także niewielkim rozmiarem kiści, a także niespotykanie drobnymi jagodami, wewnątrz których znajduje się równie mała ilość soku. Z tego powodu wino to było niegdyś jedną z najrzadziej uprawianych odmian. 

Winogrona te używane są jedynie do produkcji win o zabarwieniu białym. Jest to oczywiście spowodowane kolorem owoców, które zachwycają jasnozłotym odcieniem. Petit manseng posiada specjalne właściwości, które pozwalają na stworzenie z niego dwóch rodzajów win. Mowa tutaj o czasie dojrzewania owoców, który ma ogromny wpływ na rodzaj wyprodukowanego trunku. W zależności od długości dojrzewania owoców ze szczepu wytwarzane są wina deserowe, a także wytrwane. 

Trunki, których stworzenie zawdzięcza się szczepowi petit manseng, są powszechnie uznawane za wyjątkowo aromatyczne i wysokiej jakości. W kategorii smaku oraz aromatu nie dorównują im żadne z odmian pochodzących z rodziny winogron manseng. Grona oferują niezwykle wyjątkowe aromaty kwiatów połączonych z cytrusami oraz owocami tropikalnymi, które wprawią w zachwyt nawet najbardziej wybrednych degustatorów.

Znaczenie nazwy odmiany 

Pierwszy człon występujący w nazwie szczepu nawiązuje do wielkości winogron, które w tym przypadku charakteryzują się szczególnie drobnym rozmiarem. Słowo petit zostało zaczerpnięte z języka francuskiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza mały.

Druga część nazwy jest zdecydowanie trudniejsza do wyjaśnienia. Istnieje jednak parę teorii, które tłumaczą powstanie tego określenia. Najbardziej wiarygodną wersją wydaje się teoria mówiąca o tym, iż nazwa manseng wywodzi się z łacińskiego słowa „mansus". Wyraz ten powiązany jest z bogato wykończonymi domami, a także dworami. Ma on nawiązywać do miejsc uprawy winogrona, które nazywane były „szlachetnymi winnicami". Teoria ta wydaje się prawdziwa, ponieważ winogrona te są powszechnie uważane za szlachetną odmianę i powiązanie z tym nazwy jest bardzo prawdopodobne.

Innym wyjaśnieniem znaczenia słowa manseng jest powiązanie go z miejscem pochodzenia winorośli. Istnieje kilka terenów, których nazwa powiązana jest ze słowem „mans", jednakże aktualnie nie ma dowodów na to, by którekolwiek z tych miejsc miało historyczne powiązanie ze szczepem manseng.

Geneza powstania szczepu 

Powszechnie uważa się, iż regionem, z którego pochodzi odmiana petit manseng, jest Pau. Dokładnym miejscem narodzin szczepu jest historyczna już prowincja Be̒arn, która niegdyś znajdowała się na terytorium Francji w jej południowo-zachodniej części. W miejscowości tej szczep cieszył się niezwykle dużą popularnością oraz sławą. Uznawany był za jedną z najbardziej legendarnych odmian winogron. Uważano, iż odmiana ta jest pochodzenia szlachetnego, dlatego miejscem jej uprawy było samo centrum winnic.

W późniejszym czasie winorośl przekroczyła granicę Francji i jej uprawę rozpoczęto także w Hiszpanii. Grono zostało przywiezione do Kraju Basków, który znajduje się w okolicy Saint Jean de Luz. Aktualnie jest to jedno z miejsc, w którym uprawiane są największe ilości winogron tejże odmiany.

Szczep winny petit manseng w XIX wieku trafił także do Ameryki Południowej w rejony państwa Urugwaj. Został on tam dostarczony przez wcześniej wspomnianych już Basków.

Jest pewien ciekawy fakt na temat wina wytworzonego ze szczepu petit manseng. Zostało ono użyte podczas chrztu jednego z francuskich monarchów – Henryka IV, który zapoczątkował dynastię Bourbon. Całe wydarzenie miało miejsce w jego rodzinnym mieście Nawarrze, która aktualnie znajduje się na terytorium Hiszpanii. Warto wspomnieć, iż petit manseng było jedynym winem, które zostało użyte w takim celu. Najprawdopodobniej było to spowodowane faktem, iż winogrono to powszechnie uznawane jest za odmianę szlachetną.

Smak win z petit manseng 

W smaku wina produkowanego ze szczepu petit manseng ważną rolę odgrywa czas, w którym grona zostaną zebrane. Przystępując do degustacji wina stworzonego z wcześnie zebranych winogron, nasze kubki smakowe zaskoczy smak moreli oraz grejpfrutów. Nieco inaczej wygląda to w przypadku wina wyprodukowanego z później zebranego szczepu. Po przetworzeniu późno zebranych owoców w winie pojawiają się także delikatne miodowe nuty. 

Czas zbiorów nie ma jednak wpływu na aromat wina, który, podobnie jak smak, również posiada tropikalne nuty takie jak ananas, mango oraz marakuja, do których przyłącza się także woń kwiatów. Czas dojrzewania wpływa jednak na inne aspekty związane ze smakiem wina. Kiedy winogrona te przebywają na winorośli przez dłuższy czas, woda z nich zostaje odparowywana. Skutkuje to nadaniem im rodzynkowej konsystencji oraz pozwala zwiększyć ilość cukru w owocach. Zabieg ten pozwala znacznie zminimalizować wrodzoną kwasowość winogron. W rezultacie owoce z późniejszych zbiorów przeznaczane są do produkcji win deserowych. Tych zerwanych nieco wcześniej używa się jednak do win wytrawnych. 

W zależności od rodzaju wina używane są one do różnego rodzaju potraw. Wina deserowe są doskonałym dodatkiem do słodkich przekąsek takich jak szarlotka. Wytrawne zaś idealnie dopasowują się do kuchni azjatyckiej oraz tajskiej, jednakże nie pasują do potraw zbyt ostrych.

Regiony upraw petit manseng 

Początkowo petit manseng uprawiane było jedynie w południowo-zachodniej części Francji, a następnie w Kraju Basków. Było to spowodowane ilością soku zebranego z winogron, którego było o ponad połowę mniej niż w przypadku gron ze spokrewnionego szczepu gros manseng. Aktualnie jednak odmiana ta zyskuje na popularności i jest uprawiana w coraz większej ilości regionów winiarskich. Głównymi miejscami, w których znajdują się plantacje tejże winorośli, jest Gaskonia, Jurançon i Pacherenc du Vic-Bilh. Niedawno jednak szczepem tym zainteresowały się regiony Nowego Świata takie jak Kalifornia, Georgia, Wirginia, Ohio oraz Australia.

Uprawa odmiany petit manseng jest bardzo specyficzna, ponieważ winorośl ta wyróżnia się wyjątkowo długim okresem dojrzewania. Winogrona bardzo często są pozostawiane na krzewach aż do grudnia, dzięki czemu nadmiar wody odparowuje z owoców i pozostawia jedynie suszone jagody. Zabieg ten pozwala uzyskać odpowiednią ilość cukru w owocach, co nadaje im naturalną słodycz.