Mencia – iberyjski szczep do produkcji czerwonego wina

Skąd jest mencia? 

​Mencia jest to czerwony szczep z winorośli właściwej, uprawiany głównie w regionie Bierzo, czyli prowincji Leon Bierzo, a także innych regionach północno-zachodniej Hiszpanii, a nawet w Portugalii. Uprawiany jest także w Valdeorras, Monterrej oraz Ribeira Sacra w sąsiedniej Galicji. Szczególnie lubi gleby łupkowe i aluwialne. Mencia to najbardziej popularny czerwony szczep Hiszpanii w ostatnich latach. Winorośl, choć jest uprawiana w regionach północno-zachodniej Hiszpanii, kojarzy się głównie z regionem Bierzo. Liczba bodeg w tamtejszych rejonach w ciągu dwóch ostatnich dekad podwoiła się, a to wszystko dzięki mencii, na którą dobrze wpłynął rozwój technologiczny regionu. Wina z tamtego regionu przeszły transformację z win prostych w eleganckie, które były zachwalane przez Parkera i innych krytyków. Przez jakiś czas uważano, iż odmiana ta może być spokrewniona z cabernet franc, okazało się jednak, że pod względem genetycznym nie różni się ona od portugalskiego jean, co potwierdzałoby rdzenną iberyjskość mencii, która uprawiana była w Bierzo od czasów rzymskich, a później stanowiła jeden z przystanków degustacyjnych na Drodze św. Jakuba.

Historia odmiany mencia 

Jak już wspominaliśmy, mencia pochodzi z północno-zachodniej Hiszpanii, o czym świadczą badania genetyczne. Znaczące uprawy znajdują się również w Portugalii, w regionie Dao. Najprawdopodobniej sadzonki tej odmiany sprowadzili pielgrzymi, którzy powracali z Santiago de Compostela. Na przestrzeni XX i XXI wieku popularność tej odmiany zaczęła rosnąć, a przyczyniło się do tego odkrycie jej wielkiego potencjału nawet w najbardziej wymagających warunkach. O Bierzo mówi się, że jest drugim Prioratem. Sukces, jaki osiągnął ten region, w dużej mierze przypisuje się winiarzom doświadczonym w Katalonii. Wina z mencii różnią się od Prioratu tym, że jest w nich mniej alkoholu i nieco mniej owoców, natomiast więcej „tellurycznych" akcentów, ziemistości i mineralności. Apelacja Ribera Sacra leży między rzekami Minho i Sil. Ten region jest znany z uprawy już od czasów rzymskich, ale oficjalny status DO otrzymał dopiero w 1996 roku. Znany jest głównie z czerwonych win bazujących na odmianie mencia. Wina te są subtelne, o aromatach owocowo-spożywczych. Równowagę pomaga im utrzymać kwasowość, której obecność zawdzięczamy wpływom klimatu atlantyckiego, który ochładza winnice.

Więcej o mencii 

Grona mencia są niewielkie, ale jagody są średnie i średnio-duże, gruboskórne i fioletowo-niebieskie. Odmiana ta wypuszcza bardzo wcześnie pąk, a dojrzewanie przebiega dość szybko. Szczep ten jest bardzo podatny na mączniaka i szarą pleśń i źle znosi silne wiatry. Portugalskie i hiszpańskie klony różnią się wielkością i plennością. Jak już wspomnieliśmy, przypuszczano, że odmiana jest spokrewniona z cabernet franc, aczkolwiek badania DNA wykluczyły taką możliwość. Czerwone wina muszą składać się przynajmniej w 75% z winogron mencii. Mencia daje wina bardzo aromatyczne z bardzo delikatnym aromatem owoców, mięty lub tymianku, a także kwasowości i taniny. W przypadku tych starszych krzewów możemy wyczuć aromat jeżynowy oraz charakterystyczne nuty mineralne. Przyrównuje się je do win z Doliny Loary, które stanowią popularny surowiec na wina joven. W bardzo wielu przypadkach mencia się utlenia, przez co nie nadaje się do dojrzewania w beczkach. Z win wydobywa się zapach dojrzałej śliwki z ziemią, kamieniami i likierem. Czekolada typowa dla hiszpańskich win wskazuje na beczkę; leżakowanie wina przez dwa miesiące nie ma żadnego wpływu na młode taniny, które uzupełnia 14% alkoholu, gorzkie kakao i kwasowość. Wino może przypaść do gustu tylko smakoszom, którzy lubią wytrawne trunki. Najlepiej smakuje z sosem pomidorowym, wołowiną, wędlin, może być także dodawane do pasztetów, sałatek czy pieczonego drobiu.

Gdzie jest uprawiana mencia? 

Szczep ten spotykany jest także w apelacjach Monterrei, Rias Baixas, Ribeira Sacra, Ribeiro i Valdeorras w Galicji. W 2008 roku zarejestrowano w Hiszpanii aż 9055 winnic obsadzonych mencią. W Portugali uprawia się ten szczep głównie w Dao, a w całym kraju było w 2010 roku aż 2578 ha obsadzonych tym szczepem. Niektórzy producenci poddają swoje winogrona maceracji węglowej, żeby osiągnąć długowieczność wina. 

Synonimy win to: fernao pires tinta, giao, jaen galego, loureiro tinto, mencía pajaral, mencin, negra, negro, tinto mencia, tinto mollar.

Jak smakuje mencia? 

Wiemy już, skąd pochodzi mencia, gdzie najczęściej jest uprawiana, a także jaki ma smak i aromat – teraz więc możemy się zastanowić, w jakie wina najlepiej z niej wytworzone najlepiej zainwestować. Aquiana Tinto Mencia Merayo to wino z zawartością 14,5%, ale kosztuje sporo, bo ponad 100 zł. Dla osób lubiących dobre wina cena nie ma jednak zazwyczaj znaczenia, aby poczuć smak dobrze zrobionego wina – w tym trunku jest bowiem 100% ręcznie zbieranych gron mencii, które pochodzą ze starych nasadzeń. Fermentacja malolaktyczna ma miejsce w dębowych beczkach z dębu francuskiego. Butelkowanie jest bez klarowania. Barwa tego wina jest intensywnie wiśniowa, a wypływające z niego aromaty mocno złożone. Akcenty kwiatów owoców skomponowane są z nutami balsamicznymi, lukrecją, czy też pieprzem i goździkami. Mineralność jest elegancka i podkreśla cechy terroir. W ustach wyczuwalne dojrzałe i krągłe taniny, wino pełne smaku i aksamitu z zachowaniem świeżości. 

Kolejnym winem z mancii jest Las Tres Filas Mencia Merayo, które ma 14% i kosztuje ok. 70 zł. Pochodzi zazwyczaj z 80-letnich krzewów i dojrzewa przez 6 miesięcy w beczkach z dębu amerykańskiego i francuskiego. Barwa jest wiśniowa z fioletowymi refleksami, a aromat bardzo intensywny, świeży i elegancki. Wyczuwalna jest nuta jagód, truskawek, a także malin i kwiatów, ale głównie fiołków. W tle zauważalna jest wanilia, tytoń i minerały. Taniny są miękkie i okrągłe z dużą świeżością jagód. Znakomita kompozycja kwasowości i soczystość, a aromaty dębiny harmonizują się ze złożonością wina. 

Merayo Mencia ma 13,5% i kosztuje ok. 47 zł; pochodzi z 30-letnich nasadzeń. Fermentacja przebiega w stali nierdzewnej, a wino dojrzewa przez pół roku. Barwa bardzo połyskliwa, purpurowa, a bukiet intensywny z nutami jagodami i fiołkami. Tanina jest słodka, dojrzała i krągła, a także soczysta i kremowa.