Macabeo – wszechstronny szczep winny rodem z Hiszpanii

Szczep o wielu obliczach 

Wina wytrawne bądź słodkie, kwasowe bądź łagodne, musujące bądź stałe – ten biały szczep charakteryzuje duża wszechstronność, przez co chętnie uprawia się go zwłaszcza w północnej Hiszpanii i południowej Francji. Upały czy susza nie są dla niego wielkim wyzwaniem, a ilość owoców, jakie daje, jest bardzo duża. Niestety duża popularność i łatwość w uprawie nie zawsze idzie w parze z jakością win powstających z tego szczepu.

Pochodzenie wina 

Macabeo to szczep stanowiący podstawę przy produkcji białych win. Rioja, Calatayud, Terra Alta, Somontano, Costers del Segre czy Conca de Barberà to winiarskie apelacje w Hiszpanii, gdzie ta biała odmiana winorośli uprawiana jest na szeroka skalę. Pochodzi z północnej części Hiszpanii, skąd przywędrowała przez Pireneje aż do Francji. Nie wszyscy jednak są zgodni co do jej pochodzenia, uważając, iż wywodzi się ona z Bliskiego Wschodu. Także jej rodzice nie są do końca znani, wskazuje się na odmiany bardzo rzadkie, jakimi są brustiano faux i heben, jednak nie jest to potwierdzona teoria.

Regiony upraw 

​„Viura" i „Macabeu" to określenia, jakich używa się, mówiąc o tej białej odmianie winogron głównie w północno-wschodniej Katalonii. Hiszpania, uchodząca za ojczyznę macabeo, oprócz Katalonii, posiada wiele winnic z Rioja uważanego za najlepszy region winiarski w tym kraju. W południowej części Hiszpanii macabeo można spotkać w Yecli, Jumilli czy Walencji. We Francji uprawiana jest głównie w jej południowej części, w Langwedocji-Roussillon, regionie bardzo dużym i różnorodnym pod względem upraw. Jeżeli chodzi o Francję, jest to zaledwie kilka tysięcy hektarów, w przeciwieństwie do Hiszpanii, w której uprawy winorośli obejmują kilkadziesiąt tysięcy hektarów.

Uprawa macabeo 

Macabeo często wykorzystywane jest do łączenia z innymi lokalnymi odmianami. W Katalonii często towarzyszy xarelo-lo i parellady, w Rioja natomiast łączy się go z garnacha blanca i malvasią. Powstają z niego też wina słodkie i wytrawne. Dopuszczalne jest też dodanie pewnej ilości białego wina przy produkcji czerwonego. Przez to, że szczep jest neutralny, niezbyt aromatyczny, często też stosowany samodzielnie i do win musujących, cieszy się on tak dużym zainteresowaniem. Odporność na choroby i grzyby, odmiana dobrze znosząca przymrozki – to cechy bardzo dobrze brzmiące dla winiarza. Korzystając dodatkowo z systemów nawadniających, poradzi sobie w bardzo suchym klimacie. Cechuje się też dobrą odpornością na utlenianie, a leżakując w dębowej beczce po kilku, a nawet kilkunastu latach staje dużo pełniejsze w smaku, bardziej aromatyczne.

Po czym poznamy tę odmianę?​ 

​Macabeo to odmiana szukająca promieni słonecznych. Znacznie lepiej czuje się na terenie górzystych w porównaniu do terenów płaskich, nizinnych, gdzie tego słońca jest znacznie mniej. Krzewy winogron potrafią wydać bardzo dużą ilość owoców, a duże i zwięzłe kiście ułatwiają duże i pełne zbiory. Dodatkowo grona zwierają jagody o niezbyt dużej średnicy oraz kulistym lub eliptycznym kształcie owoców. Cienka skórka i złocisty kolor to znak dla winiarza, iż są one w fazie idealnej do zbioru. Jest to bowiem odmiana posiadająca długi okres wegetacyjny, a, co za tym idzie, dojrzewanie i czas zbioru jest inny w porównaniu do odmian jej podobnych.

Sytuacja z plennym macabeo 

Jak się okazuje, nie zawsze nadmierna obfitość plonów jest dobra. Jagody macabeo są duże, a przez to, że są bardzo blisko siebie, dojrzewając, mogą gnić. To od producenta zależy, czy woli wina o mniejszej aromatyczności i zwartości alkoholu, czy może pełniejsze w smaku, szlachetniejsze. Wiąże się to jednak z dużo mniejszym plonem, bowiem winiarz musi wcześniej mocno przerzedzić i przyciąć plony, aby miały warunki do wygrzewania się i nabierania słodkości. Wina z tej odmiany są więc różnej jakości, nie zawsze najwyższej klasy. Aby jednak otrzymać idealne w smaku i najwyższej jakości winogrona, ważne jest znajomość idealnych warunków uprawy tego szczepu, czasu zbioru, a później też procesu produkcji.

Cava z macabeo 

​Z macabeo powstają najbardziej znane i kultowe wina musujące w Hiszpanii i mowa tu oczywiście o cava. Nazwa ta pochodzi od kamiennych piwnic, w których wino dojrzewało i zyskało alternatywną nazwę dla „szampana". Tradycyjnie łączone było z xarel-lo i parellade, obecnie stosuje się też pinot noir i chardonnay, tworząc idealne musujące wino, charakteryzujące się kwiatowymi nutami, lekką kwasowością i nieco ziarnistym smakiem, odróżniającym go od szampana. W produkcji nie różni się też wiele od szampanów, musi posiadać min. 10% alkoholu, a leżakować co najmniej dziewięć miesięcy. Jednak przepisy dotyczące zasad produkcji wciąż się zmieniają, a praktyki winiarskie są różne. Dlatego też dziewięć winnic oznaczyło swoje wyroby znakiem Corpinat. Stowarzyszenie uznane przez Unię Europejską, produkuje wina musujące z winogron zbieranych ręcznie i stosując ekologiczne rolnictwo.

Smak i aromat macabeo​ 

Dzięki różnym technikom stosownym do produkcji tego wina otrzymujemy zupełnie różne wina, zarówno w smaku, jak i teksturze. W Hiszpanii często wina te są przechowywane w beczkach i poddawane obróbce osadu, aby wytworzyć wina charakteryzujące się mocnym cytrynowym smakiem. Istnieje też technika mieszania go z innymi odmianami czy też krótkiego przechowywania w winnicach. Macabeo to wina głównie wytrawne, kwiatowe, z gorzkimi migdałami w tle i podniesioną kwasowością. Obecne są też przyprawy, skórka pomarańczy, a także lekka mineralność.

Przykładowe wina z macabeo 

​1. Castellblanch Cristal Cava Metodo Tradicional to wino białe, półwytrawne z Katalonii. Musujące, pobudza swoją mocno owocową i kwiatową stroną. Wyjątkowe na każdą okazję, idealny jako apeitif, wieczór z przyjaciółkami czy do świętowania ważnych wydarzeń w naszym życiu. Kosztuje ok. 50 złotych i jest to cena adekwatna do dobrej jakości wina musującego.

2. Clot de l'Origine L'original 2012 to bardzo aromatyczne wino z Francji, w którym nuty warzywne łączą się z zapachami suszonych rodzynek, moreli i rozmarynu. Podczas jego kosztowania wyczuwalne są również nuty szarej renety i masła. Koszt takiego wina to ok 70. złotych, co nie jest wygórowaną ceną za takie bogactwo smaków i aromatów.

3. Figure Libre Maccabeo Domaine Gayda to wino białe wytrawne, o bardzo subtelnym, lekkim kwiatowym smaku. Na drugim planie znajdziemy tu nuty skórki pomarańczy, lipowego miodu i wielu przypraw. Idealny do lekkich potraw z ryb i owoców morza. Pochodzi z regionu Languedoc-Roussillon we Francji, kosztuje zaś ok. 90 złotych.