Kadarka – popularny szczep prosto z Węgier

Jak to się zaczęło? 

Kadarka jest to odmiana winorośli, którą wszyscy bardzo dobrze znają i niejedna zapytana osoba na pewno odpowie, że choć raz miała okazję spróbować takiego typu wina. Znajdziemy ją w każdym sklepie, ponieważ w Polsce jest jednym z najbardziej popularnych szczepów. Jest to szczep o ciemnoczerwonej barwie z bardzo wyraźnymi refleksami koloru fioletowego, z którego powstają wina o tej samej nazwie. Ma bardzo delikatny, ale wyrazisty smak, który przepełniony jest świeżymi owocami leśnymi, sprawiając, że gatunek ten jest tak uniwersalny i popularny wśród smakoszy. 

Jest to wbrew obiegowej opinii szczep, z którego można wykonywać trunki w każdym możliwym wariancie – wytrawnym, słodkim, białym, czerwonym, czy nawet musującym. Nazwa tej odmiany odsyła do jej bogatej historii – w Bułgarii, a także w Albanii, Serbii i Macedonii Północnej znana jest najlepiej pod nazwą gama, natomiast na Węgrzech jako kadarka. Początki upraw tej winorośli wskazują na XVII wiek, a powiązania z innymi szczepami nie są do dziś znane.

Skąd się wzięła kadarka? 

Jak już wspomnieliśmy, kadarka to najpopularniejszy szczep uprawiany na Węgrzech; spotkać go można także w innych państwach Półwyspu Bałkańskiego. Eksperci nie są pewni co do pochodzenia tego gatunku – na początku podejrzewano, że na Węgry z Albanii trafił wraz z turecką okupacją. Obecnie przyjmuje się, że mógł trafić na Węgry z Bułgarii lub Rumunii, ponieważ istnieje możliwość, iż była uprawiany już w 1744 roku właśnie w Rumunii. 

Charakterystyka odmiany kadarka 

Kadarka najczęściej uprawiana jest na glebach lessowych. Wypuszcza pąki późno, ale jest bardzo wrażliwa na mroźną zimę. Jej grona są liczne i zwarte. Jest bardzo odporna na suszę, niestety jest jednocześnie podatna na szarą pleśń, czyli grzybową chorobę wielu roślin. 

Wina produkowane z tego szczepu są czerwone lub ciemnoczerwone z lekkim zabarwieniem fioletowym. Smak jest owocowy z lekką nutą korzenną, bogatą taniną i posmakiem owoców leśnych. Jego styl jest porównywany do pinot noir, a lekkość kwalifikuje ją także na wina różowe. Do XX wieku lat 80. była podstawą węgierskiego egri bikavera, czyli byczej krwi, później zastępował ją już kefrankos. 

Jest to lekkie i aromatyczne wino, które ze względu na swój uniwersalny smak cieszy się bardzo dużą popularnością i zainteresowaniem. Wino świetnie nadaje się do gulaszu, dań mięsnych, obiadu czy kolacji, a nawet na spotkania ze znajomymi. Słodką i półsłodką kadarkę można podawać z ciastami, lodami i innymi deserami, a nawet z kawą.

Uprawa kadarki 

W latach 60. nasadzenia kadarki sięgały ponad 45 tys. hektarów, a szczep ten był używany do produkcji egri bikaverów, co przyczyniło się do jej popularyzacji wśród win masowych. Największym producentem tego szczepu jest obecnie Bułgaria, gdzie w 2009 roku zanotowano aż 3169 hektarów tej winorośli. Na Węgrzech natomiast w 2008 roku winnice zajmowały aż 666 hektarów. 

Pod nazwą kadarka kryje się dużo szczepów do siebie zbliżonych, ale jednocześnie różnych, dających owoce o wyraźnie odmiennym charakterze. Ten szczep bardzo dobrze odnajduje się w tej części Europy i jest bardzo odporny na niskie temperatury i susze. Grona, które dojrzewają późno, są obfite, a uprawa wymaga wyłącznie wykonywania prac ręcznych, ponieważ krzewy są bardzo niskie. Zbiory muszą być szybkie i selekcyjne, ponieważ nie są odporne na pleśń i gnicie. Fermentacja odbywa się w kadziach drewnianych, a wytworzony trunek na rok trafia do dębowych beczek, a następnie do butelek na 6 miesięcy. 

Ciekawostka o kadarce 

Naukowcy z Uniwersytetu w Peczu razem z grupą winiarzy z Szekszardu zabrali się do pracy, która miała na celu uporządkowanie tematu kadarki. Obecnie najwięcej uwagi poświęca się klonom kadarki – klon Kt.4 pod nazwą nemes kadarka, a także kadarka P.9, czyli fuszeres kadarka o bardzo pikantnej charakterystyce. Na butelkach win niektórych producentów znajdziemy często oznaczenia, z której odmiany dane wino powstało.

Królestwo kadarki 

Na Węgrzech królestwem kadarki jest Szekszard i dolina Ivan-volgy, natomiast królem doliny jest Zoltan Heimann. Winnice prowadzi wraz z żoną Agnes, która odpowiada za produkcję wina. Jest to już 10. pokolenie, które zajmuje się tą założoną w 1758 roku winnicą.

Jakie kadarki można spróbować? 

Wiemy już skąd pochodzi, jak smakuje i gdzie najczęściej jest uprawiana – teraz więc warto zadbać sobie pytanie, jakie wina są z niej produkowane. Na polskim rynku dostępne są m.in. Kadarka Duzsi Tamas, Kadarka Rosfield, Kadarka Prestige. 

Kadarka Duzsi Tamas jest to węgierskie, czerwone i wytrawne wino z odmiany kadarka. Sok najczęściej występuje w winach wieloodmianowych, a w szczególności bikaver. Wino jest średniej budowy, wyróżnia się dużą kwasowością, jest pełne i bogate. W smaku jest bardzo pikantne z posmakiem warzywnym. Bukiet jest trawiasto-kwiatowy, przywołuje miłe aromaty łąki. Pozostawia posmak korzenny, a finisz jest kwasowo-ożywczy.

Kadarka Rosfield to półsłodki trunek, który najlepiej podawać w temperaturze około 14–15 stopni Celsjusza. Kosztuje niecałe 12 zł i ma 11% alkoholu. 

Kadarka Prestige to idealne połącznie słodyczy i bogactwa, a także aromatu świeżych owoców. Najlepiej komponuje się z ciastami i deserami, choć w zasadzie jest doskonałe na każdą okazję. Wino to najlepiej podawać w temperaturze do 12 stopni Celsjusza. Kosztuje tylko 10 zł i ma aż 11% zawartości alkoholu. 

Kadarka Cerville Investment to różowe półsłodkie wino. Kosztuje około 10 zł, wyróżnia się delikatną, malinową barwą z kuszącym aromatem. Smak ma lekko słodki, ale za to orzeźwiający, wypełniony owocowymi nutami. Idealnie sprawdzi się jako aperitif. 

Kadarka białe półsłodkie należy podawać w temperaturze od 10 do 12 stopni Celsjusza. Posiada jasną, słomkową barwę ze złocistymi refleksami, posiada charakterystyczny aromat świeżych owoców. Idealni sprawdzi się w kompozycji z deserami oraz daniami z białym mięsem.

Kadarka czerwone półwytrawne również kosztuje tylko około 10 zł. Trunek ten należy przechowywać w temperaturze od 14 do 16 stopni Celsjusza. Jest to znane półwytrawne wino bułgarskie, które od wielu lat zachwyca  swoją subtelną, owocową słodyczą i intensywnym aromatem. To bardzo lekkie i łagodne wino idealnie nadaje się na wieczorne spotkania.