Carménère – wizytówka Chile odkryta dzięki Polakowi

Próbowaliście już kiedyś carménère? To czerwone wino dla miłośników intensywnych smaków. Uprawiane w chłodniejszym klimacie, charakteryzuje się aromatem zielonej papryki i malin. To z cieplejszego klimatu przywodzi na myśl dżem i śliwki. Carménère o krótszym okresie starzenia, przynosi nuty czerwonych owoców, zielonego pieprzu, papryki i kakao, zaś to o dłuższym, ma posmak ciemnych owoców, czekolady, czarnego pieprzu i karmelu. Jest wyjątkowo miękkie, posiada słodkawe taniny, gęstą strukturę oraz głęboki, rubinowy kolor. Nazwa carménère oznacza czarne liście. Odmiana jest dosyć trudna w uprawie z powodu wady genetycznej, która nie pozwala na urośnięcie wysokich plonów. W Chile najlepsze carménère znajdziemy w regionie Colchagua, a szczególnie w miejscowościach Los Lingues i Apalta.

Krótka historia winiarstwa w Chile

Wino w Chile produkowane jest od XVI wieku, jednak świat usłyszał o nim dopiero w wieku XX, a na europejskie stoły trafiło ono nie wcześniej niż w latach 80. Jak to możliwe? Osobą, która przyczyniła się do rozwoju winiarstwa w tym kraju jest profesor enologii polskiego pochodzenia – Philippo Pszczółkowski, syn powstańców warszawskich i jeden z największych winiarskich autorytetów Nowego Świata.

Chile to kraj długi na 4300 km i szeroki tylko na 160 km. Dziś winnice mieszczą się na około jednej czwartej powierzchni, od położonego na północy kraju pustynnego regionu Atakama, po południowy Austral. Winnicom z terytoriów nadmorskich towarzyszy chłodny klimat spowodowany zimnym prądem morskim, tzw. prądem Humboldta. W takich warunkach powstają cytrusowe i słonawe chardonnay, sauvignon blac oraz bardzo esencjonalne pinot noir. Doliny Śródlądowe oraz te położone wysoko w Andach stwarzają niemal idealne warunki do uprawy winogron. Robi się tu wyborne carménère, petit verdot, syrah, cabernet sauvignon oraz znane mieszanki bordoskie. Klimat jest ciepły i łagodny, opadów mało, winnice często nawadnia topniejący śnieg spływający z gór. Dodatkowo, bezpieczna i ekologiczna uprawa nie jest narażona na ataki szkodników. Nic tylko robić wino!

Pierwsze winnice założyli w XVI wieku hiszpańscy misjonarze, którzy przez 300 lat uprawiali gatunek país, wina jednak robiono wyłącznie na potrzeby sakralne. W połowie XIX wieku, kiedy Europę nawiedziła plaga filoksery, do Chile przybyli francuscy kolonizatorzy, przywożąc ze sobą sadzonki winogron. Jednak dopiero zakończona w 1984 roku budowa Kolei Transandyjskiej       w Chile i Argentynie pozwoliła tym krajom na otwarcie swoich rynków i wina zaczęto wysyłać na inne kontynenty.

Flagowy szczep

W latach 90. był już eksport, były winnice z prawdziwego zdarzenia, które robiły wina o wysokiej jakości, brakowało już tylko... wizytówki. Brakowało symbolu Chile, który w pełni oddawałby charakterystykę regionu i mógłby być flagowym szczepem, takim jak malbec w Argentynie albo tannat w Urugwaju.

Z pomocą przyszedł nasz rodak, Philippo Pszczółkowski. Jego rodzice po czynnym udziale w Powstaniu Warszawskim wyemigrowali do Chile. Philippo urodził się już tutaj, na studiach zainteresował się enologią, która była jeszcze „w powijakach". W 1994 roku przeprowadził on badania DNA poszczególnych gatunków winogron i dowiódł, że szczep merlot, przywieziony przez dziewiętnastowiecznych osadników, jest w rzeczywistości gatunkiem carménère. Co więcej, plaga filoksery niemal doszczętnie zabiła europejskie nasadzenia carménère, wobec czego Chile stało się nową ojczyzną tego zapomnianego, bordoskiego szczepu. Dzięki swojemu odkryciu, a także wieloletniej pracy, profesor Philippo Pszczółkowski jest do dziś noszony na rękach przez chilijskich winiarzy.