Negroamaro – wykwintny szczep z obcasu „włoskiego buta”

Co to jest negroamaro? 

Apulia jest ważnym producentem win we Włoszech. Słońce grzeje tu prawie cały rok, w powietrzu unosi się bryza, a powietrze jest wilgotne. To perfekcyjne warunki do uprawy winorośli. Rolnictwo to obok turystyki jedno ze źródeł dochodów tego regionu. Apulia wytwarza aż 25 rodzajów win typu DOC. Jednym z nich jest wino negroamaro. Co prawda jest ono mniej znane poza granicami Włoch, ale uchodzi za jedno z najbardziej cenionych przez koneserów wina trunków. To wino z charakterem, o dojrzałym smaku i obfitym bukiecie. Ma intensywny fioletowy kolor oraz zapach śliwki i wiśni. 

Można się zastanawiać, co znaczy jego nazwa. Negro oznacza czarny, amaro to gorzki – to współczesne tłumaczenie nazwy odmiany negroamaro pochodzące z języka włoskiego. Wiedząc jednak, że odmiana uprawiana jest na południu Włoch od ponad 1500 lat, tego typu tłumaczenie jest nie do końca uprawnione. Gdyby nazwę szczepu wywieść z połączenia greki i łaciny, to otrzymano by tłumaczenie „głęboka czerń". To tłumaczenie odnosiłoby się do bardzo ciemnego koloru samych owoców i wydaje się bardziej logiczne, ponieważ trudno użyć wobec win robionych z tej odmiany terminu „gorzkie". Zważając na te stale występujące cechy oraz bardzo ciemny odcień skórek owoców, odmiana ta w lokalnym dialekcie określana była jako „niuru maru". Z tej nazwy stopniowo wykształciła się obecna, negroamaro.

Historia odmiany negroamaro 

Ten czerwony szczep winorośli pochodzi z południowych Włoch i od wieków uprawiany jest przede wszystkim w Apulii. Odmianę negroamaro masowo sadzono tam już od VI w. p.n.e.; dopiero z czasem zaczęto ja nazywać jej obecną nazwą. Szczep ten odgrywa ważną rolę we włoskim winiarstwie: wśród czerwonych odmian plasuje się pod względem powierzchni upraw z 16 800 ha na piątym miejscu, a wśród wszystkich – na ósmym. Co ciekawe, jeszcze w 1990 roku obszar jego upraw był niemal dwukrotnie większy, bo aż 31 400 ha. Pomimo to nadal negroamaro stanowi najważniejszą odmianę w Apulii na tak zwanym obcasie włoskiego buta. 

Wina klasy DOC z negroamaro są wytwarzane w ramach apelacji Salice Salentino DOC oraz Alezio, Brindisi, Copertino, Galatina, Nardò, Rosso di Cerignola i Squinzano. Pozostałe stosowane szczepy należą do rodziny malvasia, wywodzącej się z Grecji. Do Apulii dotarły one z Peloponezu, a dokładniej z miasta Monemvasia. Obecnie uprawia się przede wszystkim dwie odmiany, malvasia nera di Lecce oraz malvasia nera di Brindisi, które mają ze sobą wiele wspólnych cech. Różnice w smaku moszczu pozyskanego z winogron obu tych odmian biorą się bardziej z zróżnicowanych warunków glebowych i klimatycznych niż cech genetycznych.

Skąd jest negroamaro? 

Generalnie można powiedzieć, że 99% upraw odmiany, o której mowa, pochodzi z winnic na południu Włoch, a dokładniej – na terenie regionu Apulia. Tylko mała część to uprawy w Australii i w Kalifornii. We wcześniej wspomnianej Apulii znajduje się winnica o nazwie Feudi di Guagnano. Założona została w 2002 roku we Włoszech w obszarze Salento, region Apulia (Puglia), który, jak już wiadomo, jest jednym z największych obszarów upraw winorośli na świecie. Kraina ta, w odróżnieniu od innych południowych regionów, jest terenem pokrytym dolinami i nizinami. W tej części Apulii panują wyjątkowo dobre warunki dla odmian winorośli negroamaro, malvasia, primitivo oraz nero. Feudi di Guagnano założyło troje przyjaciół. Wszyscy z wielką determinacją dążą do osiągnięcia określonych celów. Dzięki precyzyjnemu doborowi winogron oraz wieloletniemu doświadczeniu w produkcji wina wytwarzają oni trunki najwyższej jakości, cenione we Włoszech oraz za granicą. Jest to nowoczesna winiarnia obejmująca około 30 hektarów winnic. Do uprawy winorośli używane są tam wyłącznie ekologiczne nawozy, a wszystkie zbiory winogron są wykonywane ręcznie, z udziałem wielu doświadczonych pracowników.

Wina klasy DOC z negroamaro są produkowane w ramach apelacji Salice Salentino DOC. Od kilku lat w ramach tejże apelacji można wytwarzać trzy nowe wina. Aleatico Dolce to tradycyjne w tym regionie, typowo apulijskie słodkie wino likierowe, uzyskiwane z odmiany aleatico di Puglia, uprawianej w niemalże całej Apulii, choć w największym stopniu na Półwyspie Salentyńskim. Salice Salentino Bianco, które powstaje w minimum 70% z odmiany chardonnay, oraz Salice Salentino Pinot Bianco należą do najmłodszej formacji win produkowanych ze szczepów, które udało się wprowadzić do uprawy w ostatnich kilkudziesięciu latach.

Charakterystyka odmiany 

Jest to odmiana, której sprzyja śródziemnomorski klimat, jest też odporna na susze, które czasem występują w tych regionach. Jest bardzo wydajna, lubi gleby wapienne, ale potrafi również przystosować się do słabszych warunków glebowych. Zbiory odbywają się najczęściej w połowie sezonu na przełomie września i października. Owoce mają bardzo ciemny, wręcz czarny kolor. Dlatego też wino pozyskiwane z tych owoców ma kolor ciemnoczerwony z refleksami od rubinowego do granatu.

Aromat i smak negroamaro

Wina powstałe z negroamaro mają, jak już było zaznaczane w związku z nazwą szczepu, ciemny, wyrazisty kolor. Aromaty przeważające w tych winach to, obok ciemnych owoców jagodowych, nuty ziemiste, przyprawy takie jak goździki, cynamon, ziele angielskie czy nawet tymianek. Charakter wina negroamaro określany jest często jako rustykalny, dlatego też, dla dodania im subtelności i żywszego aromatu, łączy się tę odmianę z inną miejscową specjalnością, jaką jest malvasia nera. Dzięki niej wina Salice Salentino zdobywają na przykład piękny, finezyjny kwiatowy zapach. Najlepsze Salice Salentino czy Salice Salentino Riserva, długo leżakowane w beczkach, to bogato złożone, eleganckie wina, będące – obok primitivo – wizytówką Salento. Do posiłku warto podać wino negroamaro do makaronów, pieczonych mięs, a także aromatycznych serów. Wina negroamaro jednoszczepowe, jak i te wykorzystywane do kupażu, są idealnym wyborem zarówno do wykwintnej kolacji, jak i do codziennego spożycia.