Home
Colombard – szlachetny szczep do produkcji białego wina
Skąd pochodzi colombard?
Colombard – pochodząca ze środkowozachodniej Francji biała odmiana winogron, będąca naturalną krzyżówką chenin blanc i starożytnej gouais blanc. Największą popularność zyskała w krajach takich jak Republika Południowej Afryki, Stany Zjednoczone czy też Australia. Odmiana uprawiana jest przede wszystkim w departamencie Charentes oraz Gaskonii, gdzie używana jest do produkcji koniaku i armaniaku. Oczywiście w zależności od regionu colombard traktowana jest również jako tani surowiec na wina kupażowe oraz zwykłe wina sprzedawane w kartonikach. Jakiś czas temu zaczęła wracać do łask winiarzy, którzy spostrzegli, że krótka maceracja moszczu ze skórkami potrafi wyposażyć wino z odmiany colombard w silniejszą strukturę i ciekawe aromaty.
Wróćmy jednak do początku – skąd wzięła się nazwa colombard? Otóż sama nazwa szczepu pojawiła się w piśmiennictwie już w latach 1706–1716 w La Rochelle. W tych czasach używano dwóch nazw – collombar i coulombard, co najprawdopodobniej oznaczało kolor skórki, która była podobna do maszczenia gołębi. (franc. colombe). Odmianami rodzicielskimi są gouais blanc i chenin blanc, gdyż colombard powstało w wyniku naturalnej krzyżówki. Pomimo względnej anonimowości odmiana należy do najczęściej sadzonych odmian białych winogron we Francji, zajmując w szczególności dużo ziemi wzdłuż zachodniego wybrzeża.
Czy się wyróżnia colombard?
Cytrusowe smaki o wyrazistej kwasowości w przystępnej cenie to charakterystyka colombard. Na przełomie lat 80. i 90. w Kalifornii była to najczęściej zasadzana odmiana, dopóki nie została zastąpiona przez chardonnay. To zdarzenie spowodowało, że colombard nie jest już tak popularny jak choćby w XX wieku. Wina powstające z tego szczepu są nazywane jedynie półproduktem i służą do produkcji winiaków. Pomimo plenności i cieplejszego klimatu colombard w procesie destylacji jest w stanie zachować wysoką kwasowość. Odmiana utrzymuje kwasowość nawet przy zbyt długim pozostawieniu owoców na krzewach. Bardzo dobrze komponuje się z chardonnay, chenin blanc, riesling, sauvignon blanc, semillon i shiraz. Zbiór u szczytu dojrzałości jest kluczem do w pełni rozwiniętego smaku wszystkich winogron. Choć we Francji ten szczep stosowany jest raczej jako dodatek do innych, nie jest on szczepem niszowym. W Kalifornii chętnie mieszany jest z innymi odmianami w celu podwyższenia rześkości i owocowości gotowych win. Niektóre interesujące zastosowania tego szczepu można spotkać również w Tajlandii i Izraelu, chociaż winorośl ta nie jest tam zbyt popularna.
Gdzie występuje colombard?
Chociaż colombard pochodzi z Francji, największą popularnością cieszy się w Republice Południowej Afryki: 11 877 ha w 2008 roku. Jest tam jedną z dominujących odmian, a jej udział w powierzchni upraw wynosił 11,4% – trzecie miejsce po chenin blanc i cabernet sauvignon. W Kalifornii uprawiany jest od połowy XIX wieku, w latach 90. areał upraw wynosił aż 36 420 ha, lecz z czasem ta liczba spadała, gdyż colombard ustępował miejsca przede wszystkim krzewom chardonnay, co spowodowało, że w 2010 roku areał liczył już tylko 10 508 ha. W swoich rodzinnych stronach odmiana również czuje się bardzo dobrze – w 2009 roku wielkość zasadzeń liczyła 7790 ha, co dawało siódme miejsce wśród odmian o jasnej skórce. Droga do popularności nie była jednak łatwa – w latach 1958–1988 winnice osadzone colombard przeżywały kryzys i liczba ich areału zmalała z 13 105 do 4911 ha. Odbudowie popularności odmiany sprzyjają niedrogie i orzeźwiające wina regionalne kategorii vin de pays. Najmniejszą popularność szczep ten osiąga w Australii, uprawiany jest tam na dużo mniejszą skalę – 2669 ha, przede wszystkim na sztucznie nawadnianych terenach, gdzie wykazuje bardziej wyszukane cechy owoców tropikalnych.
Produkcja win z odmiany colombard
Colombard ma zdolność produkowania rozpoznawalnych aromatów i smaków brzoskwini, melona, mandarynki, owoców tropikalnych, jabłek, cytrusów, minerałów i nutki przypraw, gdy jest zbierany w 23–24 stopniach Celsjusza. Aby wydobyć z colombard to, co najlepsze, winogrona należy zmiażdżyć jak najszybciej i traktować skórki z winogron oraz sok enzymem pektynowym na kilka godzin przed wyciśnięciem. Ten etap nazywany jest maceracją, jest on przede wszystkim stosowany wśród win czerwonych, ciemnych, ale może być również wykorzystywany w przypadku białych winogron, aby wyodrębnić estry, które wytworzą bardziej złożone smaki i dodadzą więcej koloru. Należy zachować ostrożność, aby czas kontaktu białych winogron z sokiem był stosunkowo krótki. Nadmierna ekstrakcja garbników ze skór i nasion nie jest pożądana w białym winie. Aby utrzymać świeżość owoców, powstający moszcz należy schładzać w temperaturze 5–15 stopni Celsjusza – powstrzyma to utlenianie. Następnym etapem jest fermentacja, która przebiega w temperaturze około 20 stopni przy użyciu drożdży, z czasem w procesie fermentacji temperaturę można stopniowo obniżać (do 15 stopni). Sfermentowany już colombard należy schładzać przez kilka tygodni w temperaturze bliskiej zeru (0–2 stopnie Celsujsza). Ostatnim etapem jest określenie smaku, jaki chcemy uzyskać, równoważąc go cukrem.
Jak smakuje i z czym podawać?
Colombard tworzy zachwycająco rześkie, wytrawne białka o liściastym zapachu wiosennych kwiatów i świeżych zielonych jabłek. Posiada delikatny i elegancki styl podobny do sauvignon blanc. Jego lekka do średniej bryła, ostra kwasowość oraz złożony aromat cytrusów i zielonego jabłka dają temu szczepowi wykończenie ze zrównoważonymi aromatami czystej cytryny i grejpfruta. Trunek powstały na bazie tej winorośli jest idealny do popijania w upalny dzień lub do towarzyszenia tajskim potrawom, takim jak pikantna sałatka z papai (Somtum) lub grillowane paski wieprzowiny, czy też po prostu obfity talerz sera lub krewetek.
Ciekawostki o colombard
W XIX wieku colombard bywał mylony z odmianą sémillon. Różnice zostały potwierdzone badaniami genetycznymi. W rejestrze synonimów znajdują się: bardero, blanc emery, blanquette, bon blanc, chabrier vert, charbrier vert, colombar, colombard bijeli, colombeau, colombie, colombier (zwł. Żyronda), coulombier, cubzadais, donne rousse, donne verte, french colombard (Kalifornia), gros blanc doux, gros blanc roux, guenille, kolombar, martin cot, pied tendre, quene tendre, quene vert, queue tendre, queue verte, semilao, west's white prolific.