Trebbiano – biały szczep winny znany na całym świecie

Znaczenie nazwy szczepu trebbiano 

Trebbiano jest najczęściej sadzonym szczepem białych winogron we Włoszech. Jednak warto zwrócić uwagę, że ten szczep przypomina szczep malvasia oraz muscat. Ten rodzaj szczepu jest mało popularny oraz często wino z niego jest mało adekwatne do nazwy. 

Trebbiano albo trebbiano toscano jest innym rodzajem białego wina. To jedno z najstarszych i najpopularniejszych uprawianych winogron we Włoszech oraz Francji, które cechuje się tym, że przynosi obfite plony. Winogrona mniejsze oraz wartościowsze to odmiana winogron, która jest nazywana procanico, uprawiana w Umbrii, szczycąca się tym, że jest wykorzystywana w większości w białym winie DOC Orvieto. Na świecie występuje dużo odmian tego szczepu np. trebbiano di soave, trebbiano romagnolo, trebbiano spoletino czy jeden z popularniejszych trebbiano d'abruzzo. Słowo trebbiano może kojarzyć się z francuskim słowem „très bien", które znaczy „bardzo dobrze".

Historia trebbiano 

Są przypuszczenia, że trebbiano pochodzi ze wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Pojawiło już w czasach panowania Rzymian. Także jeden z jego krewnych został wyróżniony w Bolonii około 800 lat temu i jako ugni blanc trafił do Francji, przypuszcza się, że z pomocą papieża, który przeniósł się do Awinionu – południowego miasta Francji. W 2010 r. udało się posadzić około 13 000 hektarów tej winorośli. Badania, które zostały ujawnione w 2008 r., pokazały, że odmiana trebbiano toscano jest związana z inną odmianą, jaką jest garganega. Jednak nie można jeszcze określić ich wspólnego punktu odniesienia, ponieważ nie są znani rodzice garganega. Co ciekawe, w rejonie włoskiego miasta, jakim jest Modena, z tego szczepu wytwarzany jest słynny ocet winny pod nazwą „aceto balsamico tradizionale di Modena".

Jak pachnie trebbiano? 

Trebbiano spoletino jest bardzo mocno plastyczne. Potrafi dać delikatne, perfumowane, ale też mocno kwasowe z mineralną podbudową. Wybitnie pokazują charakter danego rocznika, co sprawia, że wyprodukowane w chłodne lata wina wyróżniają się kwasowością, lecz roczniki, które były wytwarzane w ciepłe lata, potrafią dać wina ze złożonym, pełniejszym bukietem aromatów, jednak brak im świeżości. Dość ciekawe jest, że gdy ten szczep dojrzewa, stosowane są na nim swojego rodzaju eksperymenty, które cechują się miesięcznymi maceracjami na skórze winogron. Aromaty, jakie można uzyskać z tego rodzaju wina, sprawiają, że nie każdy potrafi je polubić, albowiem nie posiada on lubianych przez ludzi aromatów cytrusów oraz jabłek. Jednak jesteśmy w stanie uzyskać najczęściej aromaty skórek pomarańczy, dojrzałych, daleko wschodnich brzoskwiń, kwiatu lipy, suszonych ziół oraz spokojną nutkę korzeni orientalnych, a także mocno wyczuwalną nutę słoności wynikającą z wulkanicznej gleby.

Gdzie występuje trebbiano? 

Włochy

Posiadają dużą liczbę klonów szczepu trebbiano, gdzie najpopularniejszym oraz posiadającym największe znaczenie jest procanico, który jest uprawiany w Umbrii. Znany jest on z win denominazione di origine controllata orvieto ora, a także z innych, takich jak m.in. trebbiano di soave, trebbiano romagnolo, trebbiano spoletino, trebbiano d'abruzzo i trebbiano giallo. Całość uprawy tej odmiany zajmuje jedną trzecią produkcji białego wina we Włoszech. Z winogron tego szczepu są wytwarzane wina o wysokiej jakości takie jak: Pagadebit di Romagna DOC, Trebbiano di Aprilia DOC, Trebbiano d'Abruzzo DOC, Trebbiano di Romagna DOC i Trebbianino Val Trebbia dei Colli Piacentini DOC. Oprócz tych win jest także głównym szczepem w mieszankach różnych winnic lub szczepów tak zwanych Cuvee, np. wspomnianego wcześniej orvieto, i w znanych winach białych apelacyjnych takich jak Frascati, Lugana, Bianco di Custoza oraz Est!Est!!Est!!! di Montefiascone. Przepisy, którymi jest objęty trebbiano, pozwalają na stosowanie go w takich winach jak Soave DOC, Gambellara oraz czasami jako dodatek do win czerwonych w apelacji, czyli Vino Nobile di Montepulciano i Torgiano. Małe ilości trebbiano i malvasii tradycyjnie były wykorzystywane do produkcji czerwonego wina chianti, który pochodzi z rejonów Toskanii, jest wytrawnym winem o 12% zawartości alkoholu. Twórcy wina zaczęli rezygnować z domieszek białych szczepów winogron, a od 2006 roku zostało to zabronione. 

Francja

Trebbiano jest znany pod inna nazwą, jaką jest ugni blanc. Ten szczep jest najbardziej znaną odmianą białego wina we Francji, w szczególności w Gaskonii, czyli historycznej krainie w południowo-zachodniej Francji, oraz w Żyrondzie – francuskim departamencie położonym w regionie Nowa Akwitania, w Charente oraz Prowansji, czyli historycznej krainie południowo-wschodniej Francji. Innymi nazwami, pod jakimi kryje się szczep trebbiano, są clairette ronde, clairette de vence, queue de renard, a na Korscyce – wyspie położonej na Morzu Śródziemnym, nazywany jest rossola. Wina odmianowe niczym szczególnym się nie wyróżniają, także winogrona są wykorzystywane jako składnik do win mieszanych, a nawet czasami do produkcji przemysłowej alkoholi. Szczep trebbiano jest najpopularniejszą odmianą, z której produkowany jest koniak – napój alkoholowy o zawartości ok. 40% alkoholu, oraz najstarszej francuskiej i europejskiej wódki naturalnej z winogron, czyli armaniaku. W regionie południowo-zachodniej Francji, gdzie udokumentowano najstarszą wzmiankę o handlu armaniakiem, używa się winogron także do produkcji wzmacnianego wina, którey nosi nazwę floc de gascogne.

Australia

Do Australii szczep trebbiano został sprowadzony przez Jamesa Busby'ego, który został kolonialnym rezydentem w 1832 roku. Większość uprawianych winogron znajduje się w najstarszej i najbardziej zaludnionej części Australii, jaką jest Nowa Południowa Walia, oraz w położonej w centralno-południowej części kontynentu Australii Południowej. Tutejsi winiarze trebbiano określają „white hermitage" i wykorzystują je do produkcji napoju alkoholowego destylowanego z wina, jakim jest winiak, czyli inaczej brandy, oraz także jako jeden z składników win typu Cuvee.

Bułgaria i Portugalia

W państwie położonym w południowo-wschodniej części Europy, jakim jest Bułgaria, oraz w Portugalii – państwie najbardziej wysuniętym na zachód Europy, trebbiano jest znane pod nazwą thalia.

Stany Zjednoczone

Imigrantom z Włoch udało się sprowadzić trebbiano do najludniejszego, najbogatszego oraz trzeciego co do wielkości stanu, jakim jest Kalifornia, ale ten szczep jest przeważnie mieszany z innymi odmianami.