Furmint

Skąd przybył? 

Niezwykle popularny zwłaszcza w Europie Środkowej biały szczep winnej latorośli, który najprawdopodobniej pochodzi z Węgier. Pierwsze wzmianki o uprawie szczepu Furmint w tokajskim regionie winiarskim datowane są na rok 1611. Istnieją hipotezy jakoby ten będący podstawą dla wielu win szczep przybył na Węgry z Włoch, jednakże nie znalazły one żadnego potwierdzenia. 

Początek - historia​ 

Jak każda latorośl tak i Furmint miał swój początek. Oczywiście przyjmuje się, że szczep pochodzi z Węgier, jednakże istnieją głosy twierdzące jakoby szczep przybył na tereny tego kraju w XIII wieku, nie wiadomo tylko skąd. W celu poznania historii tego intrygującego gatunku w 2012 roku przeprowadzone zostały badania, które wykazały, iż Furmint jest naturalną krzyżówką starej odmiany Gouais Blanc, będącej ważnym przodkiem wielu francuskich jak i niemieckich odmian winogron, oraz Alba Imputotato, szczepu winogrona białego pochodzącego z Rumunii. Uzyskane z badań DNA informacje sprawiają iż ten szczep białej latorośli jest niezwykle interesujący.

Charakterystyka

Choć jego pąki uwalniane są wcześnie, Furmint jest latoroślą, która dojrzewa późno i jest wrażliwa na przymrozki. Owoce tego szczepu charakteryzują się kwasowością. Mimo wszystko Furmint wyróżnia się charakterystycznym aromatem i dobrze nadaje się do starzenia. Jest podstawą win słodkich typu Tokaj Aszu. Wytrawne wina tokajskie z furmint są aromatyczne i bogate w nuty mineralne oraz cytrusowe. Zbierany jest w drugiej połowie października. Furmint podatny jest na infekcję Botrytis Cinerea – szlachetnej pleśni, która w sposób spontaniczny atakuje grupy winorośli i sprawia, że dają one później niezwykle aromatyczny i bogaty w cukier sok. Furmint po winifikacji odznacza się wysokim poziomem alkoholu i kwasowości. Bogaty w garbniki i kwas winowy nie ma zbyt dużo aromatów, jednak są one zharmonizowane. Wina wytrawne charakteryzują się jasnym, żółto-złotym kolorem z lekką domieszką odcienia zielonego. Główne aromaty to jabłko, siano i lekka nuta pieprzu. W regionie Tokaj powstają wina znane na całym świecie, w Polsce to obok Egri Bikavera najważniejsze skojarzenie winiarskie z Węgrami. Robi się te wina z różnych szczepów, jak w każdym innym miejscu świata. Jednakże to nie wszystko bo Furmint występuje również w wersji wytrawnej, która zyskuje coraz więcej fanów. Ta wersja szczepu niezwykle dobrze wpasowuje się do posiłków. Wytrawny Furmint można pić z rybami, drobiem czy pikantnymi potrawami. Jest jedna rzecz, o której trzeba pamiętać przed spożyciem, a mianowicie Furmint należy schłodzić przed podaniem.

Popularność Furminta​ 

Ta wyjątkowa winorośl nie jedno ma imię, bowiem wiele odmian tego szczepu występuje pod innymi nazwami w zależności od regionu czy języka. Tak na przykład na Słowacji znana jest jako Sipon, mosler w Austrii, lecz znana również jest pod nazwami fehér furmint, moslavac, posipel, szigeti, somszõlõ, jednak nie ma powodów do obaw, zazwyczaj stosowana jest klasyczna nazwa, więc nie dane nam będzie się spotkać z jej kuzynami. W Austrii Furmint uprawiany jest na niewielką skale jednakże zachowuje dobre rokowania, z kolei w Słowenii po stronie wzgórz tokijskich, styl win jest podobny do węgierskiego jednakże nieco bardziej stonowany. Na drugim końcu świata bo aż w Australii znany jest szczep winorośli Furmint, sprowadzony za sprawą James'a Busby'ego w roku 1832 jest traktowany raczej jako intruz w winnicach. Z Furminta produkuje się również na niewielką skalę wino w Republice Południowej Afryki. Szczep ten odznacza się dużym potencjałem, jest w stanie wiele przetrwać, więc możliwe, że w kolejnych latach pojawi się w kolejnych krajach.

Jakie wina pić? 

Szamorodni – to nazwa, która powstała, dzięki polskim kupcom. Samorodny, czyli taki, jak się urodził. Powstaje więc bez selekcji gron i w zależności od tego, ile w zbiorze było gron porażonych szlachetna pleśnią, tak słodkie wino powstaje. Wtedy właśnie na etykiecie pojawia się określenie édes lub száraz w zależności od smaku, jaki się uzyska.
Fordítás – powstaje z wytłoczyn po tokaju aszú, przez które przelewa się jakiś fermentujący moszcz albo młode wino. Jest zwykle ostrzejsze niż tokaj aszú z poziomu 4-5 puttonów, bardziej garbnikowe, ale i dość bogate.
Máslás – to pośledni tokaj, który powstaje przez zalanie moszczem osadu po robieniu aszú i fordítás.
Aszú – to naprawdę wybitne wina. Proces ich powstawania jest skomplikowany i wymaga czasy, stad ceny, które nie należą nigdy do niskich. W średnich cenach można dostać co najwyżej tokaj aszú 3 puttonyos. Do wina podstawowego dodaje się bowiem 3 lub 4 lub 5 lub 6 puttonyos, czyli pojemników (kuwet, wiader) tzw. ciasta aszú, czyli zgniecionych do konsystencji pasty przejrzałych gron porażonych botrytis. Następnie moszcz jest wyciskany i przelewany do małych beczek, które nie są dopełnione w 1/5 lub 1/6 pojemności. Dzięki dostępowi powietrza wino dojrzewa leżakując odpowiednio od 5 do 8 lat. W ten sposób powstaje wino słodkie (od 30 do 45g cukru resztkowego), niealkoholizowane, doskonałe i świetnie znoszące upływ czasu.
Uzbrojeni w takie informacje możemy wtargnąć do sklepu na Wegrzech i kupić to, co nam się zamarzy. W polskich sklepach tez znajdziemy niejednego tokaja od lekkich i tanich furmintów po słodkie, ciężkie i drogie aszú 6 puttonowe. Tego po prostu trzeba spróbować.

Uprawy 

Największe skupiska upraw szczepu winorośli białej Furmint zlokalizowane są w regionie winiarskim tokajskim. Aż 70% tamtejszych upraw to właśnie Furmint, po drugiej stronie wzgórz tokijskich, które należą do Słowenii jest zlokalizowana znacząca część. Potem w Słowacji, a następnie w Austrii, jednakże w tym kraju przeznaczone jest rocznie na to winorośle około 9ha, aczkolwiek potencjał Austrii jest duży. W innych krajach uprawy są już mniejsze.

Podsumowując 

Furmint daje świetne owoce. Oczywiście nie każdemu przypadną one do gustu, jednak różnorodność możliwości jakie one dają jest godna poświęcenia dłuższej chwili. Jak było wspomniane powyżej Furmint nie ogranicza się jedynie do win słodkich dlatego też warto zainteresować się tym szczepem. Wina słodkie nadają się idealnie do czasu relaksu, wytrawne świetnie pasują do ryb czy innych słonych dań. Krótko mówiąc, w tym niezwykłym szczepie jakim jest Furmint każdy znajdzie coś dla siebie, to jest wystarczający powód do kontaktu z nim. Dodatkowo historia tego szczepu jest niezwykle porywająca i potrafi wprawić w zdumienie nawet największych znawców.