Nero d'avola

Szczep z wyspy 

Nero d'avola jest najpopularniejszą czerwoną odmianą winorośli na Sycylii, jest również dość popularna w południowych Włoszech. Szczep daje wina delikatne o rubinowym kolorze, które sprawdzają się na spokojne wieczory w gronie znajomych. Obecnie ta odmiana stała się bardzo modna, więc wielu winiarzy wykorzystując to tworzy z niego wina o różnym charakterze: lżejszym, mniej alkoholowym, łatwiejszym w piciu. Niektórzy uważają, że traci wtedy swój unikalny i konkretny południowy styl, ale z drugiej strony możemy być świadkami uniwersalności tego szczepu. 

Wyjaśnienie nazwy 

Wśród miejscowych można słyszeć nazwę "Principe Siciliano", jednak nazwa Nero d'avola pochodzi od miasta Avola, znajdującego się na południu wyspy. Na Sycilii można spotkać się też często z określeniem "Calabrese", co wprowadza nas w błąd. Nazwa odmiany nie pochodzi od Kalabrii, ale od Calaurisi, co w dialekcie sycylijskim oznacza Nero d'Avola. Szczep ukrywający się pod określeniem - Czerń z Avoli, mówi nam, że mamy do czynienia z winem bardzo ciemnym, ekstraktywnym oraz dobrze zbudowanym. Inne nazwy szczepu to: calabrese de calabria i calabrese d'avola.

Geneza powstania szczepu 

Nero d'Avola trafił na Sycylię dzięki Grekom, którzy przewieźli go tam osiem wieków przed naszą erą. Zostawili tam jednak coś więcej, a mianowicie rodzaj uprawy tego szczepu. Polega on na tym, że przeszczepia się pędy na pnie lub bardzo niskie drzewka. Eksporterzy win sycylijskich przez długi czas byli sceptycznie nastawieni do sprzedaży tej odmiany w czasie, gdy panowała moda na wina kalabryjskie, które były bardzo cenione. Spowodowało to, że nazwa szczepu Nero d'Avola pojawiła się nie prędzej jak około 1800 roku, a dopiero w 2017 roku wino zaczęto sprzedawać już pod swoją własną nazwą. Wcześniej wina sycylijskie sprowadzano nazywając je kalabryjskimi, aby dodawać wyrazistości i koloru winom z Piemontu, Toskanii i Francji. Wiek XXI rozpoczął prawdziwą ekspansję win, w których skład zaliczał się Nero d'Avola, po czym zaczęto je wysyłać na cały świat.

Charakterystyka odmiany 

Winorośl uprawia się w formie drzewek, przyczepia się pędy do bardzo niskich drzewek lub w rzędach tzw. oparć - spaliera i zaczepia się je o pnie. Nero d'Avola rodzi owoce o bardzo dużej zawartości cukru, przez co pozwala to na wyprodukowanie wina o wysokiej zawartości alkoholu, która przekracza 14%. Winifikacja tego szczepu pozwala nam na produkcję jednego z najlepszych włoskich win, mówiąc tu o jego strukturze, mocnym charakterze, niebywałej intensywności i doskonałej harmonii. Odmiana ta doskonale nadaje się do dojrzewania w beczkach zrobionych ze szlachetnych gatunków drewna. Jednak nero d'Avola potrafi zadziwić też tym, że daje wina z charakterem nie ważne, czy są leżakowane, czy młode. Wino posiada solidną budowę, dobrą strukturę, nie za wysoką kwasowość oraz wyczuwalne, nieco ostre garbniki. Ukształtowanie terenu, na którym leży miasteczko Avola jest dosyć płaskie, mniej górzyste niż większość wyspy oraz posiada łagodny klimat, nawet w zimnie. Pobliskie góry chronią ten teren przed silnymi wiatrami i mrozami. Dzięki temu wino, które tam powstaje, jest takie wyjątkowe. Jego charakterystycznymi cechami są: intensywny ciemnoczerwony odcień, niemal przechodzący w czerń, dobre skoncentrowanie, o miękkich taninach. Swój wręcz rubinowy kolor zawdzięcza długiemu leżakowaniu w stalowych kadziach. Charakterystyka tego szczepu jest bardzo zbliżona do shiraza z Nowego Świata. Starannie dobrane grona pozwalają nam na skomponowanie aromatu lukrecji oraz czerwonych owoców. Choć uprawy tego szczepu rozpoczęły się na wyspie, z czasem nero d'Avola, rozszerzył powierzchnię upraw na wiele regionów.

Smak i aromat 

Nero de'Avola klasycznie jest aksamitne, ciepłe oraz dość miękkie w ustach, jego smaku nie można nazwać do końca wytrawnym, ale posiada słodką końcówkę. Wino jest wyczuwalnie zrównoważone, a jego intensywność i głębia zachwycą każdego. Można tą odmianę łączyć z innymi szczepami, jednak niekupażowane da nam najwięcej doznań. Armaty, które możemy w nim poznać to nuty wędzonych śliwek, soczystych czerwonych owoców, polnych kwiatów i lukrecji, gdy nero jest młode oraz świeże. Stając się starsze, bardziej złożone, czasem leżakowane, wyczuwalny jest smak czekolady, konfitur malinowych oraz wiśni w czekoladzie. Jednak przypatrując się dalej w nero d'Avola można odkryć też klimat upalnej Sycylii, słońce i morska bryza daje się poznać czasem po aromacie jodu, sosny i eukaliptusa. Dzięki temu, że posiada bardzo ciemny kolor skórek, można robić z tego szczepy wina różowe. Nawet w tej odsłonie będą się wyróżniać spośród innych rosé, ponieważ są zwykle bardziej intensywniejsze tak samo w barwie jak i w smaku, przez to żaden wielbiciel takich trunków nie pozostanie obojętny. Szczep ten jest podatny na eksperymenty. Gdy Nero d'Avola jest młode, oczaruje nas swoja lekkością i owocowym posmakiem, co sprawdzi się idealnie nawet do dań na bazie ryb. Wraz z jego starzeniem, na co pozwala mu jego kwasowatość i miękkie taniny, wspaniale skomponuje się z lasagne, sycylijskim Arancini oraz wszelakimi mięsnymi potrawami.

Regiony i kraje w których występuje 

Szczep ten jest uprawiany przede wszystkim w jego ojczyźnie, czyli Sycylii, gdzie powierzchnia upraw wynosi 14 000 hektarów. Największe uznanie zbierają wina sycylijskie, które pochodzą z okolic Noto (m. in. Buonivini, Bufalefi i Maccari) oraz Pachino w prowincji Syrakuzy. Odmiana lubi gorący i suchy klimat, jednak pojedyncze okazy występują nawet w Szwajcarii, tam dość nielicznie do 0,1 hektara. Mówi się o tym, że ten szczep można też spotkać we Francji (gł. lewobrzeżne Bordeaux), Włoszech, Nowym Świecie (zwłaszcza Kalifornii), Europie Środkowo-wschodniej, Bliskim Wschodzie (Château Musar).

Przykładowe wina  

1. Nero d'Avola DOC – wino pochodzące ze wschodnich regionów Sycylii. Obszar, z którego pochodzi jest płaski oraz mniej górzysty niż większość wyspy i charakteryzuje się łagodnym klimatem nawet w zimie. Posiada piękny rubinowy kolor oraz aromat przypraw, owoców wiśni i jagód.
2. Solea Nero d'Avola – posiada kolor głębokiej czerwieni z fiołkowymi refleksami. Na wstępie intryguje złożonym bukietem, w którym również wyczuwalne są suszone śliwki, wiśnie, jeżyny oraz czarne porzeczki przemieszane z nutami goździków i lukrecji.
3. Cristo di Campobello Lu Patri Nero d'Avola – bardzo eleganckie, wyjątkowo delikatne pozbawione szorstkich tanin, miękkie, o ziołowych świeżych aromatach doskonale zbalansowanych z nutami pochodzącymi z dobrze wtopionej beczki.