Cabernet franc – zapomniany rodzic cabernet sauvignon

Skąd przybył cabernet franc? 

Cabernet franc jest odmianą pochodzącą z Francji, a dokładniej z miasta Bordeaux, które jest stolicą regionu Nowa Akwitania. Mówi się, że jest to odmiana trochę zapomniana, a także że cabernet franc jest odmianą kapryśną  – bardzo często możemy natrafić na istną perełkę smakową, lecz szczep ten potrafi również rozczarować. Jest to odmiana pozostająca w cieniu, pomimo że po cabernet savignon i merlot jest klasycznym czerwonym szczepem bordoskim. Mówi się, że cabernet franc jest rodzicem cabernet sauvignon – cabernet franc skrzyżował się z sauvignon blanc i tak powstał jeden z najpopularniejszych szczepów na świecie, przyćmiewając trochę swojego „rodzica". Może dlatego ciężko spotkać człowieka mówiącego, że cabernet franc to jego ulubiony szczep – jest dość specyficzny i nie trafia do każdego, jego odbiorca musi być nieco bardziej „wyszukany". 

Pochodzenie cabernet franc​

Pod koniec XVII wieku najprawdopodobniej właśnie w Bordeaux doszło do powstania cabernet sauvignon dzięki skrzyżowaniu dwóch odmian winorośli. Mówi się, że cabernet franc i sauvignon blanc są rodzicem słynnego cabernet sauvignon, co potwierdzają badania, które miały miejsce w roku 1997. Bardzo często cabernet franc​ jest mylone z cabernet sauvignon, dlatego informacje na ich temat są bardzo niedokładnie lub też po prosu nieoddzielane. Cabernet franc rozrasta się dosyć umiarkowanie, nie posiada tyle wigoru, co choćby cabernet sauvignon. Dojrzewa szybciej zarówno w beczce, jak i w butelce. Preferuje dosyć zimne i wilgotne klimaty do wzrostu, najlepiej się zaś czuje w klimacie śródlądowym. To właśnie wtedy cabernet franc jest w stanie dać wina o ciekawych rejestrach. Ze względu na cienką skórkę owoców cabernet franc nie kumuluje wysokiej zawartości kwasów, czym różni się od cabernet savignon. Charakterystyczne dla cabernet franc jest to, że bardzo dobrze znosi niskie, zimowe temperatury, jednak z kolei wiosenne przymrozki mogą być dla niego zabójcze.

Produkcja i uprawa​ 

Francja jest krajem, gdzie znajduje się najwięcej upraw cabernet franc. Szczep ten zajmuje szóste miejsce pod względem nasadzeń we Francji czerwonej odmiany, co daje aż 36 tys. hektarów. Większość tych upraw znajduje się nad Loarą, pozostała część w zachodniej Francji, gdzie ceniony jest w winach takich jak Saumur – champigny czy bourgueil. Oczywiście cabernet franc to nie tylko wina czerwone, powstają tu również bardzo dobrej jakości wina różowe takie jak Rose d'Anjou. Pod koniec XVIII wieku cabernet savignon uprawiany był w winnicach w Saint-Emilion, Pomerol i Fronsac. Podobno kardynał Richelieu wybrał cabernet franc jako odmianę dającą najlepsze uprawy na południu Francji. Całkiem niedawno, bo w XX wieku, a dokładniej w latach 60. zarówno cabernet franc, jak i cabernet savignon występowały w równych ilościach. To się jednak zmieniło, winiarze zaczęli obstawiać cabernet savignon, które zaczęło się jeszcze bardziej rozpowszechniać kosztem cabernet franc. Jako ciekawostkę można przytoczyć fakt, że jedno z najsłynniejszych win Chateau Cheval Blanc jest wyprodukowane w 60% z cabernet franc. 

Cabernet savignon uprawiany jest również we Włoszech, gdzie wykorzystywany jest do produkcji „nowoczesnych win", tak samo jak również inne bordoskie odmiany. Głównie znajduje się w północno-wschodnich Włoszech, gdzie zajmuje 7 hektarów powierzchni. Wina, które tam powstają, zawierają silne akcenty ziołowe oraz charakteryzują się zwięzłą owocowością. We Włoszech cabernet franc przyjmuje nieco inną nazwę, a mianowicie cabernet frank lub po prostu bordo, lecz klasyczna nazwa występuje najczęściej. W Europie cabernet franc porasta winnice w Słowenii, na Węgrzech, czy też w Rumunii i na Bałkanach. Pewne ilości szczepu znajdziemy również w Kazachstanie i Mołdawii oraz w Chinach, gdzie odmiana dopiero nabiera znaczenia. Trudno mówić o jakimś wielkim przyroście, ale pod koniec lat 90. uprawy tego szczepu znacznie wzrosły. W USA uprawiany jest np. w Waszyngtonie, w Kalifornii znany był już w latach 60., w tej chwili uprawy zaś wynoszą już niemal 1400 hektarów. Cabernet franc występuje również w Argentynie i Chile, gdzie zajmuje odpowiednio 300 i 1000 hektarów. W Australii szczep ten nie odgrywa szczególnie ważnej roli – posadzono tam zaledwie kilkaset hektarów tej winorośli w ramach eksperymentu. W Nowej Zelandii szczep ten uprawiany jest na 210 hektarach, chociaż potencjał cabernet franc jest tam wykorzystywany przez kilku winiarzy. W RPA cabernet franc zajmuje około 1000 hektarów. Wydaje się, że to dużo, porównując Australię czy Nową Zelandię, lecz w tym samym kraju cabernet savignon zajmuje 13000 hektarów, zatem, jak widać, różnica jest kolosalna.

Smak szczepu cabernet franc​​

Ciekawostką jest to, że cabernet franc w różnych miejscach możemy spotkać pod innymi nazwami: breton, veron, carmenet, grosse-vidure, gros bouchet, véron, noir-dur, méssange rouge, trouchet noir, bordo. Nie ma szczególnej zasady, jakie wina z cabernet franc należy spożywać, pija się zarówno dojrzałe, jak i bardzo młode. Najbardziej charakterystyczne aromaty wyczuwalne w cabernet franc to śliwki, lukrecja, jeżyny, wiśnie, czarny bez, czekolada, pieprz oraz lekkie akcenty korzenne i ziołowe. Wino powstające z cabernet franc jest koloru ciemnopurpurowego, znakomicie nadaje się do różnego rodzaju mięs, pasztetów czy suszonych wędlin. Tak wiele można powiedzieć o cabernet franc, że nie bez powodu znajduje się on na liście 20 najpopularniejszych odmian winorośli, które są uprawiane na całym świecie. Warto wspomnieć jednak, że jest tylko szczepem uzupełniającym, o niższym poziomie tanin, nie zaś dominującym.

Przykładowe wina 

Wino Chateau Franc Pipeau Saint-Emilion Grand Cru A.O.C.

„Chateau Franc Pipeau to wino z lewego brzegu Bordeaux, z apelacji Saint-Emilion Grand Cru. Kupaż Merlot z cabernet franc i cabernet sauvignon. Kolor: intensywna czerwień. Aromat jagodowy, śliwkowy i czarne porzeczki, a to wszystko ładnie przełamane nutami korzennymi. Dobrze zbudowane, z treściwymi taninami i zwartą strukturą. Finisz długi, dobry poziom kwasowości – idealne cechy wina, które chwilę poleży, zanim zostanie otworzone, by zauroczyć swoją prezencją."

Wino Antinori Tignanello Toscana I.G.T.

„Tignanello Toscana I.G.T. to znane, dostojne i wielkie wino czerwone od rewelacyjnego producenta. To włoskie wino ma rubinową, intensywną barwę z akcentami fioletu. W nosie to toskańskie wino jest intensywnie aromatyczne, w nutami czerwonych owoców, porzeczek, skóry i słodkich przypraw. Wyprodukowane z sangiovese, cabernet franc i cabernet sauvignon, jest obfite, złożone, z wyczuwalnymi na podniebieniu taninami i dębową strukturą. Wino ma niespotykany charakter i osobowość, potwierdzając to długim, pięknym finiszem."